••••••••••••••••••••••••••••
ေလာကလူသားတို႔သည္ မိမိတို႔ဘ၀တြင္ အလိုမရွိ၊ မျမတ္ႏိုး၊ မႏွစ္သက္၊ မေတာင့္တ အပ္ေသာ ေဘးဆိုး၊ ကပ္ဆိုး၊ အႏၱရာယ္ဆိုး၊ ေရာဂါဆိုးအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔လာရေသာအခါ ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္္ၾကရ၏။ ယူၾကံဳးမရ ျဖစ္ၾကရ၏။ ေဆာက္တည္ရာမရ ငိုေၾကြးၾကရ၏။ စိုးရိမ္ပူေဆြးၾကရ၏။ ဘာလုပ္၍ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိေအာင္ ေျခမကိုင္မိ လက္မကိုင္မိ ျဖစ္တတ္ၾက၏။ ဤသို႔ဆင္းရဲဒုကၡ ေတြ႔ၾကံဳရ၍ မိမိကိုယ္တိုင္ ကံနိမ့္ေနျခင္းကို သိကားသိ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုနိမ့္ေနေသာကံကို ျမင့္လာေအာင္ မည္သို႔ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ျပဳလုပ္ရမည္ကို မသိ။ ေက်ာ္လႊားရမည္ကို နားမလည္။ ျပဳျပင္ရမည္ကို သေဘာမေပါက္ၾကေခ်။
ထိုေၾကာင့္ အားကိုးရာကို ရွာၾက၏။ ထိုသို႔ရွာရာတြင္ မိမိတို႔ အျမဲကိုးကြယ္ေသာ ေလာကုတၱရာ ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို ေမ့ေလ်ာ့ကာ ေလာကီ ေဗဒင္ဆရာကို အားကိုးၾက၏။ ဆည္းကပ္ၾက၏။ ယၾတာေခ်ၾက၏။ ယၾတာဟူသည္ အဘယ္နည္း?။ ယၾကာဟူသည္ ေကာင္းဆိုး ႏွစ္တန္ကို ျဖစ္ေစ ပ်က္ေစတတ္သည္ဟု အဓိပၸါယ္ ရွိပါ၏္။ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ျဖစ္ေစႏိုင္သလို ပ်က္ေစႏိုင္ ေအာင္လည္း ဖန္တီးႏုိင္သည္သာ။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ျဖစ္ေစႏိုင္သလို ပ်က္ေစႏိုင္ေအာင္လည္း ဖန္တီးႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရာႏႈန္းျပည့္ ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္းမည္ကား မဟုတ္ပါေပ။
ထိုသို႔ယၾတာေခ်ရာတြင္ အျပစ္ကင္းေသာ ယၾတာေခ်နည္းျဖစ္လွ်င္ မေထာင္းသာ၊ ေတာ္ေသး၏။ အကုသိုလ္အျပစ္ျပဳလုပ္၍ ေခ်ရေသာ ယၾတာျဖစ္လွ်င္ “ေပါ့ေစလို၍ ေၾကာင္ရုပ္ထိုး ေဆးအတြက္ေၾကာင့္ပို၍ေလး” ဆိုသလို ယၾတာေခ်ကာမွ ယၾတာမေက်၊ မေပါ့ဘဲ၊ မကင္းေပ်ာက္ဘဲ၊ ပိုဆိုးေသာအျဖစ္မ်ိဳး၊ ၾကမၼာဆိုးႏွင့္ ၾကံဳရကိန္းဆိုက္ေပေတာ့မည္။
♦ ထာ၀ရ ေအးျငိမ္းခ်မ္းသာေရးသို ့♦
-----------------------------------
ဤေနရာ၌ ေရးျပလိုေသာ ယၾတာသည္ ေလာကီယၾတာျဖစ္ေသာ ဓာတ္ယၾတာ၊ နတ္ယၾတာ မဟုတ္။ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ ဓမၼယၾတာပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ဓမၼယၾတာသည္ တစ္ၾကိမ္မွ်သာ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းျငိမ္းျခင္းကို မရည္ရြယ္။ တစ္ဘ၀လံုး ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းျငိမ္းျခင္းမွသည္ ထိုေဘအႏၱရာယ္အေပါင္းမွ ထာ၀ရ ကင္းေပ်ာက္၍ ေအျငိမ္းရာမွန္ ျမတ္နိဗၺာန္သို႔တိုင္ ဦးတည္သည္။ ထိုရည္ရြယ္ခ်က္ ဦးတည္ခ်က္တို႔ ထေျမာက္ ေအာင္ျမင္ရန္အတြက္ ေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္အလတ္တို႔မွာ…..
“အေဒြစၥ ၀စနာ ဗုဒၶါ” “ဘုရားစကား အမွားမရွိ”
ဟူသည္ႏွင့္အညီ တကယ္လိုက္နာက်င့္သံုးလွ်င္ လက္ေတြ႔အက်ိဳးရွိသည့္ ဘုရားေပးေသာ အခ်က္အလတ္မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ထိုက္ေၾကာင္း အထူးေဖာ္ျပရန္ မလိုပါေခ်။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဗုဒၶဘုရားအေပၚ ယံုၾကည္မႈ အားနည္းသူ ျဖစ္လွ်င္ေသာ္မွ ေျပာသူ၊ ေရးသူကို ဖယ္ထားျပီး၊ တင္ျပထားေသာ အခ်က္အလတ္မ်ားကို အကဲျဖတ္၍ လက္ေတြ႔ အသံုးခ် ၾကည့္အားျဖင့္ ဦးတည္ခ်က္မွန္ကန္ေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ သိရွိႏိုင္ပါသည္။
ေဘးအႏၱရာယ္မ်ား က်ေရာက္လာျခင္းသည္ အက်ိဳးတရားသာ ျဖစ္၏။ ေဘးအႏၱရာယ္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသနည္း? ဟု အေျဖရွာရာတြင္ အေၾကာင္းတရားကို ေတြ႔ရ၏။ ထိုေဘးအႏၱရာယ္ ျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းဟူရာ၌ အနီးကပ္အေၾကာင္း (သႏၱိေကနိဒါန္း) ႏွင့္ အေျခခံအေၾကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေ၀းေသာအေၾကာင္း (ဒူေရနိဒါန္း) ဟူ၍ရွိ၏။
ေဘးအႏၱရာယ္ ဟူေသာ အက်ိဳးတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာရန္အတြက္ အျဖစ္အပ်က္၊ သတ၊ၱိ ကိစၥအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။ ေဘးအႏၱရာယ္တစ္ခုခုႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳလာရေသာအခါ ထိုေဘးအႏၱရာယ္ ျဖစ္ရသည့္ အေျခခံအေၾကာင္းကိုသာ စူးစမ္း၍ ေပ်ာက္ျငိမ္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္မွသာလွ်င္ ေဘးအႏၱရာယမ်ား္ အျမစ္ပ်က္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမျငိမ္း၊ အျမစ္မပ်က္ပါက တစ္မ်ိဳးျပီးတစ္မ်ိဳး လွည့္ပတ္ကာ ျဖစ္ေပၚေနမည္သာ ျဖစ္သည္။ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းေရး အသိဉာဏ္သည္ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းရံုသာမက၊ အသက္ရွည္၊ က်န္းမာ၊ ခ်မ္းသာေရး အတြက္ပါ အသံုးက်သျဖင့္ ထိုသို႔ေသာအသိဉာဏ္ ရင့္သန္ေအာင္ အားထုတ္သင့္ပါ၏။ ဤသို႔အားထုတ္ျခင္းသည္ ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္၍ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ၾကံဳေတြ႔ ခံစားရသေလာက္ ပင္ပန္းမည္ မဟုတ္ေပ။
♦ အႏၱရာယ္ ♦
----------------
မိမိတို႔ဘ၀၀ယ္ ၾကံဳေတြ႕လာရသည့္ ေဘးအႏၱရာယ္ဟူေသာ စကားလံုးကို ရွင္းျပပါဦးမည္။ “ေဘး”ဟူသည္ “ဘယ”ဟူေသာ ပါဠိမွဆင္းသက္လာေသာ ျမန္မာစကားျဖစ္၏။ မလိုလားအပ္ေသာအရာ၊ မခ်စ္ မႏွစ္သက္အပ္ေသာအရာ၊ ေၾကာက္စရာ၊ မုန္းစရာျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲဒုကၡဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ “အႏၱရာယ္” ဟူသည္ “အႏၱရာယ” ဟူေသာပါဠိစကားလံုးမွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္၏။ “အႏၱရာယ” ဟူသည္ “အႏၱရာယ=အၾကားကာလ”ဟု တိုက္ရိုက္ သဒၵါအနက္ရ၏။ “အၾကားကာလ၌ ၀င္ေရာက္လာကာ အက်ိဳးေပးတတ္ေသာအရာ” ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရ၏။
မည္သည့္အၾကား ကာလနည္းဟူမူ မိမိတို႔ဘ၀တြင္ ယခင္ဘ၀က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံမ်ားလည္း ပါရွိၾကျမဲတည္း။ ယခုဘ၀၌လည္း အသစ္ထပ္မံ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံမ်ားလည္း ရွိၾကသည္သာ။ ထိုတြင္ မိမိတို႔ဘ၀၀ယ္္ ရွိျပီးေသာ ကုသို္လ္ကံတို႔ နည္းလာ၊ ပါးလာေသာအခါ အေပါက္အၾကား ျဖစ္လာ၏။ ၾကားကာလ ေပၚလာ၏။ ထိုကုသိုလ္ကံတို႔၏ ၾကားကာလ၌ အကုသိုလ္ကံတို႔က ၀င္ေရာက္ကာ အက်ိဳးေပးတတ္၏။ ထိုသို႔ကုသိုလ္ကံတို႔၏ အၾကား၌ ၀င္ေရာက္ကာ အက်ိဳးေပးတတ္ေသာ အကုသိုလ္ကံတို႔၏ အက်ိဳးေပးျဖစ္သည့္ မေကာင္းေသာ ေဘးဆိုး၊ ကပ္ဆိုး၊ အႏၱရာယ္ဆိုး၊ ေရာဂါဆိုးမ်ားကို ေဘးႏွင့္ အႏၱရာယ္ေပါင္းကာ “ေဘးအႏၱရာယ္” ဟု ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ဆိုလိုျခင္းမွာ ကုသိုလ္ကံမ်ား နည္းလာေသာအခါတြင္ အကုသိုလ္ကံက ၀င္ေရာက္ကာ အက်ိဳးေပးတတ္၏။ ထိုအကုသိုလ္ကံတို႔၏ အက်ိဳးေပးကို “ေဘးအႏၱရာယ္” ဟုေခၚဆိုပါသည္။ ထိုအကုသိုလ္တို႔၏ အက်ိဳးဟူသည္ ေဘးဆိုး၊ ကပ္ဆိုး၊ အႏၱရာယ္ဆိုး၊ ေရာဂါဆိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
♦ အာပါတ္ေျဖနည္း/ အျပစ္ေျဖေဖ်ာက္နည္း ♦
-------------------------------------------------
၀ိနည္းပိဋကတ္၌ အာပါတ္သင့္လွ်င္ အာပတ္ေျဖနည္းရွိသကဲ့သို႔ သဘာ၀တရား၌လည္း ၀င္ေပါက္ရွိသလို ထြက္ေပါက္လည္း ရွိသည္သာတည္း။ ၀ိနည္း၌ ပါရာဇိကလို အာပတ္ၾကီးမ်ားအတြက္ အာပတ္ေျဖ၍မရ။ သို႔ေသာ္ အေပါ့စား ပါစိတ္၊ ဒုကၠဋ္ စေသာ အာပတ္ငယ္ေလးမ်ား အတြက္မူ အာပတ္ေျဖ၍ရ၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ အာပတ္ေျဖနည္း(ေဒသနာၾကားနည္း)ကို ၀ိနည္းပိဋကတ္ ပါဠိေတာ္တြင္ ဗုဒၶက အတိအက် ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ သဘာ၀တရား၌လည္း နိယတမိစၦာဒိ႒ိကံ၊ ပဥၥာန ႏၱရိယကံ ၾကီးမ်ိဳးတို႕ကဲ့သို႔ ၾကီးေလးေသာကံ၀င္ေပါက္သို႔ ၀င္မိလွ်င္ ထြက္ေပါက္မရွိေခ်။ သို႔ေသာ္ အက်ိဳးေပးမျမဲေသာ အပယိက သာမန္အကုသိုလ္အေပါက္သို႔ ၀င္မိရာ၌မူ ထြက္ေပါက္ရွိေပသည္။
သူ႔အသက္သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာခိုးယူျခင္း၊ သူတစ္ပါးသားမယား ျပစ္မွားျခင္း၊ လိမ္ညာေျပာျခင္း၊ ေသရည္ အရက္ ေသာက္ျခင္း စေသာမေကာင္းမႈတို႔သည္ အကုသိုလ္ျဖစ္၏။ အျပစ္ရွိ၏။ ဆိုးျပစ္မ်ားကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ ဤကား အမွန္တရားတည္း။ ဤကား သဘာ၀၏ ၀င္ေပါက္တည္း။ သို႔ေသာ္ သဘာ၀၏ ထြက္ေပါက္လည္း ရွိေပသည္။ ယင္းသဘာ၀တရား၏ ၀င္ေပါက ္ထြက္ေပါက္ကို ျမတ္စြာဘုရားက အထင္အရွား ျပခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါ၏။ ယင္းသဘာ၀၏ ထြက္ေပါက္ကား အျခားမဟုတ္။
၁။ ကံတို႔၏ အက်ိဳးေပးသေဘာကို သိရမည္။
၂။ သမၼပၸဓါန္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမည္။ ဤကား ထြက္ေပါက္တည္း။
ဤနည္းကို “လူအာပါတ္ေျဖနည္း”ဟုဆိုေသာ္ ျဖစ္ႏိုင္သည္သာ။ လူတို႔အတြက္ အာပါတ္ေျဖနည္း (အျပစ္ေျဖနည္း)ဟူေသာ နာမည္ျဖင့္ ဗုဒၶက သီးျခား ေဟာေတာ္မမူခဲ့ေသာ္လည္း ဤသမၼပၸဓါန္နည္းကို္ “လူအာပါတ္ေျဖနည္း” ဟု အမည္ေပးေသာ္ ရႏိုင္သည္သာတည္း။ ဤသမၼပၸဓါန္နည္းသည္လညး္ ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားပင္ မဟုတ္ပါေလာ။ သို႔ေသာ္လည္း
ေသးငယ္ေသာ အျပစ္မ်ားဆိုလွ်င္ အာပတ္ေျဖနည္းျဖင့္ ေျဖေဖ်ာက္ႏိုင္ပါ၏။ ၾကီးမားေသာ ပဥၥာန ႏၱရိယကံ အျပစ္မ်ားကိုကား မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ေျဖေဖ်ာက္၍ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။
♦ ကံတို႔၏ အက်ိဳးေပးျခင္း သေဘာ ♦
---------------------------------------
ကံတို႔၏သေဘာသည္ အကုသိုလ္ကံျဖစ္ေစ၊ ကုသိုလ္ကံျဖစ္ေစ တစ္ခုတည္းႏွင့္ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေပ။ တစ္ခုတည္းဟူသည္ အရွိန္အဟုန္ အင္အားမရွိျခင္းကို ဆိုလိုလိုပါ၏။ (ျပဳလုပ္ဆဲခဏ၌ ျဖစ္ေသာစိတ္သည္ စိတၱကၡဏ တစ္ခ်က္သာျဖစ္၍ ခ်ဳဳပ္ေပ်ာက္၏။ ဆက္ကာဆက္ကာ သတိရေနေသာအခါ ထိုစိတ္သည္ ဆက္ကာဆက္ကာျဖစ္၍ တိုးပြါး၏။)
(က) အထပ္ထပ္အျပန္ျပန္ အထံုရ၍ (သတိရ၍) အားရွိရင့္က်က္ေသာအခ်ိန္၊
(ခ) မိမိထက္ အားေကာင္းေသာ အျခားေသာကံတစ္ခုခုက မျဖတ္၊ မသတ္၊ မႏွိပ္ကြက္ႏိုင္ေသာအခ်ိန္၊
ဤ(၂)မ်ိဳးေသာ အခ်ိန္အခါတို႔၌သာ အက်ိဳးေပးႏိ္ုင္ေလသည္။
ဥပမာ။ ။လူတစ္ေယာက္သည္ အကုသိုလ္မႈအျပစ္ကို မျပတ္ျပလုပ္ျခင္း၊ မျပတ္သတိရျခင္း၊ မျပတ္သာယာျခင္းတို႔ ရွိေနလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာ ကုသိုလ္ကံ တစ္ခုခုမွ် မရွိလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုအျခအေနမ်ိဳးတြင္ ကိုယ္လုပ္ခဲ့ေသာ အကုသိုလ္ကံက အက်ိဳးေပးေတာ့၏။ အကယ္၍ လူတစ္ေယာက္သည္ အကုသိုလ္မႈအျပစ္ကို ျပဳလုပ္ျပီး မျပတ္္အထံုျပဳျခင္း၊ သတိရျခင္း မရွိလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကုသိုလ္ကံက ထိုမိမိျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အကုသိုလ္ကံကို ပယ္သတ္လိုက္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အက်ိဳးေပးရမည့္အခ်ိန္ လြန္သြားလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုမိမိ၏ အကုသိုလ္ကံသည္ အေဟာသိကံ (အခ်ည္းႏွီး) ျဖစ္သြားေလေတာ့သည္။ အက်ိဳးမေပးႏိုင္သည့္ကံ ျဖစ္သြားသည္ဟု ဆိုလိုပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ကံတို႔၏ အက်ိဳးေပးျခင္းသေဘာကို္ “ေရမ်ားေရႏိုင္၊ မီးမ်ားမီးႏိုင္” ကဲ့သို႔ မွတ္ယူရပါမည္။ မိမိဘ၀၀ယ္ ကုသိုလ္ကံက မ်ားေနလွ်င္ ထိုမ်ားေသာကုသိုလ္ကံက အရင္အက်ိဳးေပး၏။ အကုသိုလ္ကံက မ်ားေနလွ်င္ ထိုမ်ားေသာ အကုသိုလ္ကံက အရင္အက်ိဳးေပး၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔ဘ၀တြင္ မည္သည့္ကံက မ်ားေနသနည္း ျပန္လည္ စဥ္းစားသင့္၏။ လူအမ်ားစု ထင္ေနၾကသည္ကား “မေကာင္းေသာ အေတြးအၾကံ၊ အေျပာ၊ အလုပ္တို႔ကို မၾကံ၊ မေျပာ၊ မလုပ္လွ်င္ မိမိဘ၀မွာ အကုသိုလ္ မျဖစ္္” ဟူ၍ ေယဘုယ် ထင္ေနၾက၏။ သို႔ေသာ္ ဤသည္လည္း တထစ္က် မွန္သည္ဟု မဆိုႏိုင္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗုဒၶအလို ပိဋကတ္ေတာ္အရ ေမြးခ်ိန္၊ ေသခ်ိန္၊ အိပ္ခ်ိန္၌ ျဖစ္ေသာစိတ္ကို ၀ိပါက္္စိတ္ (၀ိပါက စိတ္)ဟုေခၚ၏။ ထို၀ိပါတ္စိတ္မွ လြဲ၍ က်န္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ကုသိုလ္၊ သို႔မဟုတ္ အကုသိုလ္ တစ္ခုခုျဖစ္ျမဲပင္တည္း။
အထက္မွာဆိုခဲ့သလို စိတ္ဆိုးျခင္း၊ ရန္ျဖစ္ျခင္းစသည္ျဖစ္လွ်င္ ေဒါသျဖစ္၏။ သူတစ္ပါးပစၥည္းကို မတရားလိုခ်င္ျခင္း စသည္ျဖစ္္လွ်င္ ေလာဘတည္း။ မိမိတို႔မွာ ထိုသို႔ေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသတို႔ မရွိၾက။ စိတ္ဆိုး စိတ္ယုတ္မာတို႔ မရွိၾက။ ထို႔ေၾကာင့္ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ကံတို႔ မျဖစ္ဟူ၍ ထင္ၾက၏။ ေလာဘ၊ ေဒါသတို႔သည္သာ အကုသိုလ္ကံမ်ား မဟုတ္ၾက။
မသိျခင္း=ေမာဟ သည္လည္း အကုသိုလ္ကံပင္တည္း။ သို႔ျဖစ္၍ မိမိမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ တရားတို႔လို သိသာထင္ရွားစြာ မျဖစ္ဘဲ၊ က်န္ေသာ အခ်ိန္၊ ဘယ္အရာဟု အတိအက် မရွိေသာ ေ၀ေလေလ အခ်ိန္မ်ားတြင္လည္း ေမာဟ အကုသိုလ္ကံ ျဖစ္ေနသည္ဟု မွတ္ရေပမည္။ အတိအက် ဆိုရေသာ္ မိမိမွာ ကုသိုလ္ျဖစ္ေနသလား၊ မျဖစ္သလားကိုသာ အဓိက ၾကည့္ရေပမည္။ တစ္ေန႔လံုးတြင္ မိမိမွာ ကုသိုလ္မျဖစ္ဘူးဆိုလွ်င္ ေသခ်ာေပါက္ အဲဒီအခ်ိန္တြင္ အကုသိုလ္ ျဖစ္ေနသည္ဟု တထစ္က် နားလည္ သေဘာေပါက္ရမည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ေလာကလူတို႔တြင္ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ (၂)မ်ိဳးတြင္ အကုသိုလ္ျဖစ္သူမ်ားေနေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ သေဘာေပါက္ ၾကပါလိမ့္မည္။
♦ ဓမၼယၾတာ ♦
-------------------------
အကယ္၍ မိမိမွာ မလိုလားအပ္ေသာ ေဘးဆိုး၊ ကပ္ဆိုး၊ အႏၱရာယ္ဆိုး၊ ေရာဂါဆိုး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးက်ေရာက္လာလွ်င္ ကံနိမ့္ေနေပျပီဟုကား လူတိုင္း သိၾကပါ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနကို မည္သို႔ေသာနည္းျဖင့္ ေက်ာ္လႊား လြန္ေျမာက္ရန္ ျပဳလုပ္ရမည္ကို နားမလည္ၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ အားကိုးရွာမွားကာ ေဗဒင္ယၾတာကို အားကိုးၾကရျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ထိုယၾတာသည္ ဓမၼနည္းက်က်ဆိုလွ်င္ ေတာ္ပါေသး၏။ ဓမၼနည္းလမ္းမက်၍ အျပစ္ရွိေသာ ယၾတာေခ်နည္း ျဖစ္လွ်င္ ခက္ရခ်ည္ရဲ့။
ဆိုလိုသည္မွာ မူလကမွ ကုသိုလ္ကံကနည္း၊ အကုသိုလ္ကံက မ်ားေန၍ ကံနိမ့္ျပီး၊ မေကာင္းေသာအက်ိဳးေပးမ်ား က်ေရာက္ေနရခ်ိန္၊ ယၾတာအေခ်မတတ္၍ အျပစ္ရွိေသာ ယၾတာကိုသာ ထပ္မံျပဳလုပ္မိပါက “ဗူးေလးရာ ဖရံုဆင့္” သလို ျဖစ္ေန၍ “ကံဆိုးမသြားရာ မိုးလိုက္လို႔ရြာ” ကိန္းဆိုက္ေရာက္ေပေတာ့မည္။ မေကာင္းေသာကံၾကမၼာဆိုးမ်ားကို လက္ယက္ေခၚသလို ျဖစ္ေနေပေတာ့မည္သာတည္း။
ဗုဒၶနည္းက် ဓမၼယၾတာ ဟူသည္ အျခားမဟုတ္ေပ။ ကံနိမ့္လွ်င္ ကံျမင့္ေအာင္ ကံဆင့္ေပးရမည္ ျဖစ္ပါ၏။ ကံဆင့္ျခင္းဟူသည္ နိမ့္ေနေသာ၊ နည္းေနေသာ ကုသိုလ္ကံတို႔ ျမင့္မားလာေအာင္၊ တိုးပြါးလာေအာင္၊ မ်ားျပားလာေအာင္ ထပ္မံျပဳလုပ္ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ဒါနမႈ၊ သီလမႈ၊ ဘာ၀နာမႈကို ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးတည္း။ အေၾကာင္းမညီညြတ္၍ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ မျပဳလုပ္ႏိုင္လွ်င္လည္း ကိစၥမရွိ။ ဥပမာ.. အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ပုတီးစိပ္ျခင္း၊ တရားထိုင္ျခင္း၊ ပရိတ္တရားေတာ္ ရြတ္ဖတ္ျခင္း၊ ဘုရားရွိခိုးျခင္း စသည္တို႔ကို မိမိတတ္ႏိုင္သမွ် ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။
ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနဆိုး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔လာရျပီဆိုလွ်င္၊ ကံနိမ့္ေသာ အေနအထားမ်ိဳး ေတြ႔ျမင္လာရျပီဆိုလွ်င္ မိမိမွာ ကုသိုလ္ကံတို႔ နည္းေနျပီ။ ရွိႏွင့္ျပီးေသာ ကုသိုလ္တို႔ျဖင့္ လံုေလာက္မႈ မရွိေတာ့။ အခါတိုင္းထက္ပိုျပီး ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို ျပဳလုပ္ေပးဖို႔လိုေနျပီ ဆိုသည္ကို သေဘာေပါက္နားလည္ရေပမည္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ကံအရွိန္အ၀ါ ၾကီးမားလာလွ်င္ အကုသိုလ္ကံတို႔သည္ ေရွာင္ခြါအေ၀း ေျပးရျမဲ ဓမၼတာပင္တည္း။
♦ အဘိဓမၼာအျမင္ ♦
------------------------
အဘိဓမၼာအျမင္ျဖင့္ သံုးသပ္ရေသာ္ ကုသိုလ္ကံႏွင့္ အကုသိုလ္ကံတို႔၏ အက်ိဳးေပးသည္ အင္းအားၾကီးေသာကံက အရင္အက်ိဳးေပးျမဲဓမၼတာတည္း။ ေကာင္းျပီ၊ ‘ကံ(၂)မ်ိဳးလံုးသည္ သူမသာ ကိုယ္မသာ အင္းအားညီမွ်ေနလွ်င္ေကာ’ ဟု ေမးစရာရွိ၏။ ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးဆိုလွ်င္ ကုသိုလ္ကံက သာျမဲ၊ အင္းအားၾကီးျမဲ၊ အရင္အက်ိဳးေပးျမဲတည္း။
အဘယ့္ေၾကာင့္ဤသို႔ဆိုရသနည္းဟူမူ..ကုသိုလ္ကံ၏သေဘာတရားကို အဘိဓမၼာ(၇)က်မ္း၌ ပါ၀င္ေသာ ဓမၼသဂၤဏီ ပါဠိေတာ္တြင္ ဘုရားရွင္က “ကုသလံ အန၀ဇၨသုခ၀ိပါက လကၡဏာ၊ အကုသလ ၀ိဒၶံသန ရသာ။” စသည္ျဖင့္ ေဟာထားပါသည္။ ကုသိုလ္ကံ(ကုသိုလ္) ဟူသည္ အျပစ္မရွိျခင္း၊ ေကာင္းေသာအက်ိဳးကို ေပးတတ္ျခင္း လကၡဏာရွိ၏။ အကုသိုလ္၏ အက်ိဳးေပးျဖစ္ေသာ မေကာင္းေသာ ေဘးဆိုး၊ ကပ္ဆိုး၊ အႏၱရာယ္ဆိုး၊ ေရာဂါဆိုးမ်ား က်ေရာက္ျခင္းတို႔ကို တားဆီးျခင္း၊ ပယ္ျမစ္ျခင္း၊ ေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္ျခင္း အစြမ္းသတၱိရွိ၏ ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရပါသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ ကုသိုလ္သည္ ေကာင္းေသာအလုပ္ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ ေကာင္းေသာအလုပ္ျဖစ္၍ အျပစ္မရွိ။ မည္သူ႔ကိုမွ် မထိခိုက္ေပ။ ေကာင္းေသာအလုပ္ျဖစ္၍ ေကာင္းေသာအက်ိဳးျဖစ္သည့္ က်န္းမာျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္း၊ အႏၱရာယ္ကင္း ေဘးကင္းျခင္း၊ လိုအင္ဆႏၵ ျပည့္၀ျခင္း စေသာအက်ိဳးတို႔ကို ရရွိေစႏိုင္ပါ၏။ မိမိမွာ ကုသိုလ္ကံအားၾကီးေနလွ်င္ အကုသိုလ္ကံမ်ား ရွိေနဦးေတာ့ အက်ိဳးေပးႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ေပ။ ကုသိုလ္ကံ၏ တားဆီး ပယ္သတ္မႈေၾကာင့္ ေသးငယ္ေသာ အကုသိုလ္ကံမ်ားျဖစ္လွ်င္ လံုး၀ကြယ္ေပ်ာက္၍ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေတာ့ေသာ “အေဟာသိကံ” ျဖစ္သြားေလ၏။ ၾကီးမားေသာအကုသိုလ္ကံမ်ားျဖစ္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္း အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေအာင္၊ ၾကီးသည့္အမႈ ေသးေအာင္၊ ေသးသည့္အမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ ကုသိုလ္ကံက ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ၾကပါကုန္။
သို႔ေသာ္လည္း ပဥၥာန ႏၱရိယကံ (၁။အမိသတ္ျခင္း။ ၂။အဖသတ္ျခင္း။ ၃။ရဟႏၱာသတ္ျခင္း။ ၄။ဘုရားရွင္ကို ေသြးထြက္သံယိုျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း။ ၅။သံဃာဂိုဏ္းကြဲေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္။) ဟူေသာ ၾကီးေလးေသာကံမ်ားကို က်ဴးလြန္မိေသာသူသည္ကား ထိုအကုသိုလ္ကံတို႔ကို ကုသိုလ္ကံတို႔ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း၊ တားျမစ္ျခင္းငွါ မတတ္စြမ္းႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္းလည္း နားလည္ၾကရေပမည္။
♦ သမၼပၸဓါန္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္နည္း ♦
-----------------------------------
ပိဋကတ္(၃)ပံုကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လွ်င္ ေဗာဓိပကၡိယတရား (၃၇)ပါးသာရွိေၾကာင္း ဗုဒၶစာေပ ေလ့လာသူတိုင္း နားလည္သေဘာေပါက္ျပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ေဗာဓိပကၡိယတရားဟူသည္ ေဗာဓိဉာဏ္၏ အသင္း၀င္တရား၊ ေဗာဓိဟူေသာ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္တို႔ကို ရရွိေစႏိုင္ေသာ တရား(၃၇)ပါးဟု အဓိပၸါယ္ရ၏။ ထိုတြင္ ပထမကား သတိပ႒ာန္တရား(၄)ပါး၊ ႏွစ္ခုေျမာက္ကား ယခုဆိုလတံ့ေသာ သမၼပၸဓါန္တရား (၄)ပါးပင္တည္း။ သမၼပၸဓါန=သမၼပၸဓါန္ဟူသည္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ေၾကာင္းတရား ဟုဆိုလိုပါ၏။ အရေကာက္ယူေသာ္ လံု႔လ ၾကိဳးကုတ္ အားထုတ္မႈ ၀ီရိယပင္တည္း။
ထို(၄)ပါးကား…
၁။ မျပဳလုပ္ရေသးေသာ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို မျပဳလုပ္မိေစရန္ ၾကိဳးစား ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
၂။ မျပဳလုပ္ရေသးေသာ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ၾကိဳးစားျပဳလုပ္ရမည္။
၃။ ျပဳလုပ္ျပီးေသာ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ေမ့ေဖ်ာက္ပစ္ရမည္။
၄။ ျပဳလုပ္ျပီးေသာ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို တိုးပြါးေအာင္ ၾကိဳးစား၍ မျပတ္သတိရ ေအာက္ေမ့ေနရမည္။ ဤကား သမၼပၸဓါန္တရား (၄)ပါး၏ သရုပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ (သမၼပၸဓါန၀ိဘင္း၊ အဘိ၊၂။ ပါ၊ ၂၁၆။)
ဤေနရာ၌ ဗုဒၶဆိုလိုေသာ အဓိပၸါယကို အလြယ္မွတ္ရန္္မွာ ကုသိုလ္ႏွင့္ပါတ္သက္၍ (၂)ခ်က္၊ အကုသိုလ္ႏွင့္ ပါတ္သက္၍ (၂)ခ်က္ မွတ္ရပါမည္။ အကုသိုလ္(၂)ခ်က္တြင္လည္း အတိတ္က ျပဳခဲ့ျပီးေသာ အကုသိုလ္ႏွင့္ မျပဳလုပ္ရေသားေသာ အနာဂတ္ အကုသိုလ္ဟူ၍ ခြဲျခားမွတ္သားပါေလ။ ထို႔အတူ ကုသိုလ္သည္လည္း အတိတ္က ျပဳခဲ့ျပီးေသာ ကုသိုလ္ႏွင့္ မျပဳလုပ္ရေသားေသာ အနာဂတ္ ကုသိုလ္ဟူ၍ ရွိၾကသည္သာတည္း။ ထိုတြင္ အနာဂတ္တြင္ မျပဳလုပ္ရေသးသည့္ အကုသိုလ္ႏွင့္ ကုသိုလ္မ်ားသည္ မၾကံဳေတြ႔ရေသး။ မျပဳလုပ္ရေသး၍ ၾကံဳလာလွ်င္ အကုသိုလ္ျဖစ္လွ်င္ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမည္။ ကုသိုလ္ျဖစ္လွ်င္ ျပဳလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အနာဂတ္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပါတ္သက္၍ အထူးရွင္းျပဖြယ္ လိုမည္မထင္ေပ။
အတိတ္အေၾကာင္းျဖစ္သည့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီးေသာ အကုသိုလ္ျဖစ္လွ်င္ ၾကိဳးစား ေမ့ေဖ်ာက္ပစ္ရမည္။ ကုသိုလ္ျဖစ္လွ်င္ အျမဲသတိရေနေအာင္ ၾကိဳးစားရမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဤသို႔ဆိုသနည္းဟူမူ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစ၊ အကုသိုလ္ျဖစ္ေစ အျမဲသတိရေနလွ်င္ ထိုကုသိုလ္ကံ၊ အကုသိုလ္ကံတို႔သည္ တိုပါြးလာျမဲ ဓမၼတာပင္တည္း။ သတိမရလွ်င္ မတိုးပြါးေတာ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ‘အကုသိုလ္ျဖစ္လွ်င္ ေမ့ပစ္၊ ကုသိုလ္ျဖစ္လွ်င္ အျမဲသတိရေန’ ဟုဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
မိမိျပဳလုပ္ခဲ့ျပီးေသာ ကံပ်က္ပ်ယ္ေစရန္၊ သို႔မဟုတ္ ေလ်ာ့ပါးေစရန္အတြက္ သမၼပၸဓါန္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရမည္မွာ……
၁။ လုပ္မိသည့္၊ သတ္မိသည့္ကိစၥ၊ အကုသိုလ္ အျပစ္မ်ားကို ေမ့ေပ်ာက္ပစ္ရန္ ၾကိဳးစားရမည္။ ေမ့ပစ္ရမည္။ စိတ္ထဲမွာ လံုး၀သတိမရလွ်င္ အကုသိုလ္ထပ္မပြါးေပ။ သတိရလွ်င္ သတိရတိုင္း ကိုယ္လုပ္ခဲ့ေသာ အျပစ္မ်ား၊ အကုသိုလ္မ်ား ပို၍ပို၍ တိုးပြါးလာေလသည္။ သတိမရလွ်င္ တစ္ခါထဲျပတ္ေလ၏။
၂။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို မ်ာမ်ားျပဳလုပ္ေပးရမည္။ ထိုမိမိျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကုသို္လ္ေကာင္းမႈကို ထပ္ခါထပ္ခါ သတိရေနရမည္။ အထံုမ်ားလွ်င္ ကုသိုလ္မ်ား တိုးပြါးလာ၍ “ေရမ်ား ေရႏိုင္၊ မီးမ်ားမီးႏိုင္” ဆိုသကဲ့သို႔ အကုသိုလ္မ်ား ေခါင္းမေထာင္ႏိုင္ပါေခ်။
ဤေနရာ၌ ပိုမို ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ေစရန္ သက္ေသ သာဓကမ်ားႏွင့္တကြ ရွင္းလင္းျပပါမည္။
♦ သာဓက(၁) ♦
-----------------------
အႏွစ္(၆၀)ၾကာတရားအားထုတ္ခဲ့ေသာ ေတာေနရဟန္း။ ။
တစ္ခ်ိန္က ေတာထြက္ကာ တရားအားထုတ္ေနေသာ ရဟန္းၾကီး တစ္ပါးရွိခဲ့ပါ၏။ သူသည္ ေတာထြက္ကာ တရားအားထုတ္လာသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ပင္ ၾကာလာခဲ့ေပျပီ။ သို႔ေသာ္ ပါရမီမရင့္က်တ္ေသး၍ တရားထူးကား မရရွိခဲ့ေပ။ တစ္ေန႔ေသာအခါ အစားအစာအတြက္ သစ္သီးသစ္ဥ ရွာေဖြထြက္ရာမွ အျပန္တြင္ မိုးၾကီးစြာ ရြာခ်ခဲ့၏။ ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရ ထိုးဆင္းလာေသာအခါ ရဟန္းၾကီးလည္း ထိုေတာင္က်ေရႏွင့္ ေမွ်ာပါသြား၍ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ဆြဲမိဆြဲရာ ဆြဲကိုင္လိုက္ရာ သစ္ကိုင္းတစ္ခုကို ဆြဲမိျပီး၊ အသက္ေဘးမကားွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါ၏။ သို႔ေသာ္ သူဆြဲကိုင္မိေသာ သစ္ကိုင္းမွာ က်ိဳးပဲ့သြားခဲ့ေသာၾကာင့္ ရဟန္းၾကီးမွာ အာပတ္ အျပစ္သင့္ခဲ့ေလသည္။
သူ၏ဘ၀၀ယ္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ အျပစ္္မွ် မက်ဴးလြန္ခဲ့ဘူးေသာေၾကာင့္ ထိုေသးငယ္ေသာ အျပစ္ေလးသည္ သူ႔အတြက္မူ ၾကီးေလးေသာ အျပစ္ၾကီးအျဖစ္ သူ၏စိတ္၀ယ္ ထင္္ေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းပင္ ထိုအျပစ္ကို ေတြးျမင္ကာ စိတ္မခ်မ္းမသာ ျဖစ္ေန၏။ ထိုအျပစ္ေလးသည္ ၀ိနည္းအျပစ္ျဖစ္္ေသာ္လည္း ၾကီးမားေသာအျပစ္ကား မဟုတ္ေပ။ အျခားေသာ ရဟန္းတစ္္ပါးပါး ရွိပါလွ်င္ ေဒသနာၾကားျခင္းဟူေသာ အာပတ္ေျဖျခင္းကို ျပဳလုပ္ကာ ေျပေပ်ာက္ႏိုင္ေသာ အျပစ္ျဖစ္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ သူ၏အနား၀ယ္ ေဒသနာၾကားရန္အတြက္ ရဟန္းတစ္ပါးတေလမွ် မရွိျခင္းပင္တည္း။ ဤသို႔အားျဖင့္ ထိုရဟန္းၾကီးသည္ ထိုအာပတ္ျဖင့္ စုေတေသလြန္ေသာအခါ တိရစၦာန္ေျမြဘ၀၀ယ္ (၇)ရက္တာမွ် ျဖစ္ခဲ့ရေလ၏။
ဤဇာတ္ေတာ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရလွ်င္္ ထိုရဟန္းၾကီးသည္ သူက်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ အျပစ္သက္သက္ေၾကာင့္ တိရစၦာန္ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ရျခင္းကား မဟုတ္ပါေပ။ ထိုေသးငယ္ေသာ အျပစ္ေလးကို မကုစား မပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္ျခင္း၊ ထိုအျပစ္ေလးကို အျမဲသတိရကာ ႏွလုံးမသာမယာ (၀ိပၸဋိသာရ၊ ကုကၠဳစၥ) ျဖစ္ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ထိုေသးငယ္ေသာ အျပစ္ေလးသည္ ၾကီးမားအစြမ္းထက္လာကာ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေသာကံအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိုလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
♦ သာဓက(၂) ဘာသာျခား ကိုးကြယ္ေသာ ေဗဒင္တတ္ ပုဏၰားၾကီး ♦
---------------------------------------------------------------------
ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္က ေဗဒင္အရာတြင္ တစ္ဖက္ကမ္းခတ္ တတ္က်ြမ္းေသာ ပုဏၰားးလင္မယား(၂)ေယာက္ရွိ၏။ အသက္အရြယ္ရလာေသာ တစ္ေန႔တြင္ ပုဏၰားၾကီးသည္ သူ၏ကံဇာတာကို သူကိုယ္တိုင္ ျပန္လည္ စစ္ေဆးၾကည့္ခဲ့၏။ သူမၾကာခင္ အခ်ိန္ကာလတြင္ ေသရမည္ကို ေတြ႔ရွိသိျမင္ခဲ့ေလ၏။ ပုေဏၰးးမကို ေျပာ၍ သူ၏ဇာတာ ကံၾကမၼာကို ကူညီစစ္ေဆး ၾကည့္ခိုင္းေသာအခါတြင္လည္း အေျဖကား အတူတူသာတည္း။
သူတို႔တတ္ေသာ ေေဗဒင္ပညာျဖင့္ ပုဏၰားးၾကီး မၾကာခင္ ေသမည္ကိုကား သိ၏။ သို႔ေသာ္ ေသျပီးေနာက္ ဘာဆက္ျဖစ္မည္ကို မသိေပ။ ထိုမသိေသာအရာကို သိခ်င္ေသာေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ေရာက္လာကာ ေလွ်ာက္ထားေမးျမန္းေလ၏။
ဘုရားရွင္ကလည္း “ပုဏၰားၾကီးသည္ မၾကာခင္ ေသလိမ့္မည္၏ ေသျပီးေနာက္ ေမ်ာက္ျဖစ္လိမ့္မည္”ဟု ေဟာေတာ္မူလိုက္၏။ ပုဏၰားလင္မယားသည္ အိမ္သို႔ျပန္လာကာ တိုင္ပင္ၾက၏။
ပုဏၰားၾကီး ေသျပီးေနာက္ ေမ်ာက္ဘ၀ေရာက္ေသာအခါ ေနစရာ၊ စားစရာစသည္တို႔ အဆင္ေျပေစရန္ ေတာအုပ္တစ္ခုတြင္ ဥယ်ာဥ္ၾကီး ျပဳလုပ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုဥယ်ာဥ္တြင္္ ေနစရာဇရပ္၊ စားစရာ ငွက္ေပ်ာစေသာ စားပင္မ်ား၊ ေသာက္စရာ ေရတြင္း ေရကန္မ်ားပါ ျပဳလပ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုသို႔ျဖင့္ ပုဏၰားၾကီး ေသမည္ဆိုေသာအခ်ိန္သို႔ ေရာက္လာ၏။ သို႔ေသာ္ ပုဏၰားၾကီးကား မေသခဲ့ေပ။
ထို႔သို႔ျဖစ္လာေသာအခါ မိမိတို႔ေဗဒင္ မွားယြင္းေၾကာင္းကိုေတာ့ သတိမရႏိုင္။ ‘ျမတ္စြာဘုရားေဟာတာ မွားတယ္။ တို႔ျမတ္စြာဘုရားကို မုသာ၀ါဒ(လိမ္ေျပာမႈ)ႏွင့္ စြပ္စြဲၾကစို႔’ဟု တိုင္ပင္ျပီး ေက်ာင္းေတာ္သို႔ သြားကာ စြပ္စြဲေတာ့၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က “ပုဏၰားၾကီး၊ အမွန္စင္စစ္ အဲဒီအခ်ိန္တြင္ သင္ေသရမည္ပင္။ သို႔ေသာ္ သင္မေသခဲ့ျခင္း အေၾကာင္းကား သင္သည္ တစ္ခုခုေသာ ကုသိုလ္ကံ (ေကာင္းေသာ အလုပ္)ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါလိမ့္မည္။ သင္ ဘာလုပ္ခဲ့ပါသနည္း” ဟု ေမးျမန္းခဲ့၏။ ထိုအခါ ပုဏၰားၾကီး ျပန္ေျဖသည္ကား “မည္သည့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကိုမွ် မလုပ္ခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္ သူလုပ္ခဲ့တာ တစ္ခုကား ေမ်ာက္ဘ၀ေရာက္လွ်င္ စားဖို႔ ေနဖို႔အတြက္ ဥယ်ာဥ္တည္ျခင္း၊ ဇရပ္ေဆာက္ျခင္း၊ ေရတြင္းေရကန္တူးျခင္း စသည္တို႔ကိုကား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါ၏” ဟု ျပန္လည္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။
ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားက ျပန္လည္ရွင္းျပခဲ့ေလသည္ “ပုဏၰားၾကီး၊ သင္ကေတာ့ ေမ်ာက္ဘ၀ေရာက္လွ်င္ စားေသာက္ေနထိုင္ရန္အတြက္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုအလုပ္သည္ ေကာင္းေသာအလုပ္( ကုသိုလ္ကံ) ျဖစ္၏။ ထိုသင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ဥယ်ာဥ္တြင္ ခရီးသြားမ်ားအတြက္ တည္းခိုစရာ၊ နားေနစရာ၊ စားေသာက္ အပန္းေျဖစရာ ျဖစ္ခဲ့၏။ ထိုကုသိုလ္ကံ၏ အက်ိဳးေၾကာင့္ သင္ပုဏၰားၾကီးသည္ မေသဘဲ အသက္ရွည္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း” ရွင္းျပခဲ့ေလသည္။
ဤသာဓကတြင္ ပုဏၰားၾကီးျပဳလုပ္ခဲ့ေသာကံသည္ ကုသိုလ္ကံ အမည္ရရံုသာတည္း။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ယုံၾကည္မႈ (သဒၶါတရား)၊ ကမၼႆကတာဉာဏ္ (ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို သိနားလည္ျခင္း) မပါဘဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ကုသိုလ္မည္ကာမွ်သာ ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈသည္ပင္ အသက္မေသေအာင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္သည္ဆိုလွ်င္ ယုံၾကည္မႈ (သဒၶါတရား)၊ ကမၼႆကတာဉာဏ္ (ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို သိနားလည္ျခင္း) တို႔ႏွင့္ အတူတကြ ျပဳလုပ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ကုသိုလ္ေကာင္မႈသည္ မည္မွ်အထိ အက်ိဳးပိုမ်ားမည္ကို ေတြးၾကည့္ရံုႏွင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ႏိုင္ပါသည္။
♦ သာဓက(၃) အဂၤုလိမာလ၏ အကုသိုလ္ကံတို႔ အေဟာသိကံ ျဖစ္ပံု♦
----------------------------------------------------------------------------
လူေပါင္းမ်ားစြာကို သတ္၊ လက္ညိဳးမ်ားကို ျဖတ္ယူျပီး၊ ပန္းကုံးျပဳလုပ္လ်က္ စုေဆာင္း၍ လက္ညိဳးေပါင္း တစ္ေထာင္ျပည့္လွ်င္ ဆရာကို ကန္ေတာ့မည့္ လူဆိုးလူမိုက္ၾကီး အဂၤုလိမာလ အေၾကာင္းကို လူတိုင္းၾကားဖူးၾကမည္ ထင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤဇာတ္ေတာ္ကို အက်ယ္မျပေတာ့ျပီ။
ဤဇာတ္ေတာ္ကိုၾကည့္လွ်င္ လူေပါင္းမ်ားစြာကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ေသာ အဂၤုလိမာလသည္ အဆံုးတြင္ ဘုရားႏွင့္ေတြ႔ျပီး၊ တရားထူးရကာ ရဟႏၱာျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
သူျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (လူသတ္မႈ) အကုသိုလ္အျပစ္တို႔သည္ ဘယ္သို႔ေရာက္သြားသနည္း။ အဘယ္ေၾကာင့္ အက်ိဳးမေပးေတာ့ဘဲ၊ အဘယ္သို႔ေသာနည္းျဖင့္ အဟာသိကံ (အက်ိဳးေပးႏိုင္စြမ္း မရိွေတာ့ဘဲ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္သြားေသာကံ) ျဖစ္သြားရသနည္း။ စဥ္းစားသင့္ေသာအခ်က္ ျဖစ္ပါ၏။
အေၾကာင္းကား အဂၤုလိမာလသည္ ပါရမီျပည့္ျပီးေသာ ပစၦိမဘ၀ိကပုဂၢိလ္ (ဤဘ၀သည္ သူ၏ ေနာက္ဆံုးဘ၀ျဖစ္ကာ ရဟႏၱာျဖစ္မည့္ပုဂၢိဳလ္) ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္ကို နာယူျပီးသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ရဟႏၱာျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ သူရရွိခဲ့ေသာ တရားထူး အရဟတၱမဂ္က သူျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (လူသတ္မႈ) အကုသိုလ္အျပစ္တို႔ကို အၾကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္လိုက္ေသာေၾကာင့္ ထိုအကုသိုလ္ကံတို႔သည္ အဟာသိကံ ျဖစ္သြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
စာေပစကားျဖင့္ေျပာရလွ်င္ သမုေစၦဒပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္လိုက္္ျခင္းေၾကာင့္ပင္တည္း။
♦ ပယ္သတ္နည္း(၃)မ်ိဳး ♦
----------------------------
ဤေနရာတြင္ ကုသိုလ္ကံတို႔၏ ပယ္သတ္နည္း(၃)မ်ိဳးကို နားလည္ရန္ လိုမည္ထင္ပါ၏။
၄င္းတို႔မွာ..
၁။ တဒဂၤပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း။
၂။ ၀ိကၡ မၻနပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း။
၃။ သမုေစၦဒပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းဟူ၍ ပယ္သတ္နည္း(၃)မ်ိဳးရွိပါသည္။
၁။ တဒဂၤပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း။ ။
ဥပမာ။ ။တရားထိုင္ေနေသာသူသည္ တရားထိုင္ေနစဥ္ သမာဓိရ၍တည္ျငိမ္ေနလွ်င္ ထိုသမာဓိရေနသမွ်ကာလပတ္လံုး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာအကုသိုလ္တရားတို႔ မရွိ။ မလာေတာ့ေပ။ ပယ္သတ္ျပီး ျဖစ္ေတာ့၏။ ထိုနည္းတူ ဘုရားရွိခိုးျခင္း၊ တရားနာျခင္း၊ ပုတီးစိပ္ျခင္း စသည္တ႔ိုကို ျပဳလုပ္ရာတြင္ မိမိစိတ္သည္ ဘုရားအေပၚ ၾကည္ညိဳေသာစိတ္၊ တရားအေပၚ ၀ပ္းေျမာက္မႈ ပီတိစိတ္ စေသာ ကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္ေနသမွ် အကုသိုလ္အျပစ္မ်ားကို ကာမာ၀စရကုသိုလ္ကံက တဒဂၤ ပယ္သတ္ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ယူႏိုင္ပါ၏။ ဤနည္းျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းကို တဒဂၤပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းဟု ေခၚပါသည္။
၂။ ၀ိကၡ မၻနပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း။
တရားအားထုတ္၍ ဈာန္တရားမ်ားရရွိေသာသူသည္ ထိုဈာန္တရားျဖစ္ေနသမွ်
ကာလပတ္လံုး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ
အကုသိုလ္တရားတို႔ မရွိ။ မလာေတာ့ေပ။ ပယ္သတ္ျပီး ျဖစ္ေတာ့၏။ ဈာန္တရားဟူေသာ မဟဂၢဳတ္ကုသိုလ္ကံက ထိုအကုသိုလ္အျပစ္တို႔ကို ၀ိကၡ မၻန ပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္လိုက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းကို ၀ိကၡ မၻန ပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းဟု ေခၚပါသည္။
၃။ သမုေစၦဒပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း။
အဂၤုလိမာလ ကဲ့သို႔ ရဟႏၱာအားလံုးသည္ သူတို႔မွာရွိေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ ကိေလသာ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို အရဟတၱမဂ္ (ေလာကုတၱရာကုသိုလ္ကံ)က သမုေစၦဒပဟာန္ျဖင့္ အၾကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္လိုက္ေသာၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။ ဤနည္းျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းကို သမုေစၦဒပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းဟု ေခၚပါသည္။
မိမိတို႔သည္ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ၾက၍ မိမိတို႔လုပ္ႏိုင္စြမ္းေသာ ကာမာ၀စရ ကုသိုလ္ကံကို ျပဳလုပ္ကာ တဒဂၤပဟာန္နည္းျဖင့္သာ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ကို ပယ္သတ္ႏိုင္ၾကပါ၏။ ဈာန္ရသူတို႔လို ၀ိကၡ မၻနပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္း၊ ရဟႏၱာတို႔လို သမုေစၦဒပဟာန္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျခင္းကိုကား ဤဘ၀တြင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္းမည္ မဟုတ္ပါ။ (အခ်ိဳ႕ပါရမီရင့္သန္သူ ျဖစ္လွ်င္ ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္းသည္သာ။) သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ျဖစ္သည့္အတြက္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ မရွိပါေပ။ မိမိတို႔ ပယ္သတ္ခဲ့ေသာ ထိုတဒဂၤေလးမ်ားသည္ စုေပါင္းကာ မ်ားျပားလာလွ်င္ က်န္းမာ ခ်မ္းသာ ေဘးရန္ကြာမႈ၊ ခ်မ္းသာျငိမ္းေအးမႈတို႔သည္လည္း မ်ားျပားလာမည္သာတည္း။
ပ်ားေကာင္းေလးမ်ား၊ ျခေကာင္ေလးမ်ားကို အတုယူကာ
ထိုသို႔ေသာ တဒဂၤေလးမွသည္ ထာ၀ရအဆင့္သို႔ေရာက္ေအာင္ မိမိ၏ပါရမီကုသိုလ္ကို္ အဆင့္ျမွင့္၍ ရင့္သထက္ရင့္ေစရန္္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ျပီး ေဘးအႏၱရာယ္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းကာ ထာ၀ရေအးျငိမ္းရာမွန္ ျမတ္နိဗၺာန္သို႔ ဧကန္မေသြ ေရာက္ရွိေစႏိုင္ေသာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ ျဖစ္၍ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းေ၀းေစသည့္္ ဗုဒဒၶအလိုက် ဓမၼယၾတာမွန္ကို ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ၾကိဳးစားျပဳလုပ္ႏိုင္ၾကပါေစဟု ဆႏၵျပဳရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါသည္။ ။
[စာေရးသူ - အရွင္ဥကၠံသ သာသနတကၠသီလ မဟာဓမၼာစရိယ M.A.(Buddhism)]
က်မ္းကိုး ။ ။ႏွစ္ဖက္လွ ဦးေက်ာ္လြင္ “က်န္းမာေရးအတြက္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားခ်က္မ်ား”
ေတာင္တန္းသာသနာျပဳဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသာရ “အာပတ္ႏွင့္ စုေတလွ်င္”
အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ “အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ ဘာသာဋီကာ”
အဘိဓမၼာ၊ ဓမၼသဂၤဏီ အ႒ကထာ၊ ဋီကာ။ ၀ိဘင္းအ႒ကထာ၊ ဋီကာ။ ၀ိသုဒၶိမဂ္။
Dhamma Danã Source ►
www.facebook.com/youngbuddhistassociation.mm
ေလးစားစြာျဖင့္ .... ေမာင္ျမင့္
