Friday, May 16, 2014

ဗုဒၶဂယာ ဘုရားဖူးခရီး (၂) - ဗုဒၶဂယာ အနီး၀န္းက်င္


COPY FROM SONATA-CANTATA
“ကုသိုလ္တရားကို ရွာမွီးလွ်က္, တုႏိႈင္းမဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းရာကို ရွာမွီးလွ်က္ မဂဓတုိင္းအတြင္း လွည့္လည္စဥ္ ငါသည္ ဥ႐ုေ၀လာအရပ္ ေသနနိဂုံးသို႔ ေရာက္၏။ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ေကာင္းေသာ ေတာအုပ္၊ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနေသာ ျမစ္၊ သန္႔ရွင္းေသာ သဲေသာင္ျဖင့္ ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ရာ ေကာင္းေသာ ေရခ်ိဳးဆိပ္၊ အနီး၀န္းက်င္မွ ဆြမ္းခံ႐ြာတို႔ျဖင့္ ဤအရပ္သည္ စင္စစ္ ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ ေကာင္းလွေပ၏။ … ဤအရပ္သည္ တရားအားထုတ္ရန္ သင့္လွေပ၏ဟု ႏွလံုးသြင္းလွ်က္ ငါသည္ ဤအရပ္၌ ေနခဲ့၏။” (မ-၁-၂၇၉၊ ပါသရာသိသုတ္)

မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ကို နံနက္ပိုင္းမွာ ဖူးေျမာ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶဂယာ အနီးတ၀ိုက္ရွိ ဒုကၠရစရိယာ က်င့္ေတာ္မူရာေနရာ၊ သုဇာတာ အိမ္ေနရာ၊ သုဇာတာ ဃနာႏို႔ဆြမ္း ကပ္လွဴတဲ့ေနရာ စတဲ့ေနရာေတြကို လိုက္ပို႔ေပးပါတယ္။ ေန႔တစ္ပိုင္းအတြင္း ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားကို သြားရတာဆိုေတာ့ နည္းနည္း တက္သုတ္႐ိုက္ပါတယ္။


ဗုဒၶဂယာနဲ႔ အလွမ္းေ၀းတဲ့ ဒုကၠရစရိယာက်င့္ရာေနရာကို ပထမဆံုး သြားၾကပါတယ္။ ေနရၪၨရာျမစ္ကမ္း နံေဘးမွာ ေဖာက္ထားတဲ့လမ္းအတိုင္း ဂယာၿမိဳ႕ဖက္ဆီကို သြားရပါတယ္။ ဂယာၿမိဳ႕အ၀င္ေလာက္မွာရွိတဲ့ တံတားနဲ႔ ေနရၪၨရာျမစ္ကို ျဖတ္ၿပီး ဒုကၠရစရိယာက်င့္ရာဂူကို သြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာထြက္လာတဲ့ အေလာင္းေတာ္ဟာ အာဠာရကာလာမ၊ ဥဒကရာမပုတၱစတဲ့ ရေသ့ဆရာႀကီးေတြဆီမွာ နည္းခံၿပီး အ႐ူပ စ်ာန္သမာပတ္တရားေတြကို အားထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတရားေတြက မိမိရွာေဖြေနတဲ့ မအို၊ မနာ၊ မေသရာ နိဗၺာန္ကို ရေစႏိုင္တဲ့ တရားေတြမဟုတ္မွန္း သိရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီဆရာႀကီးေတြကိုဆီကေန လမ္းခြဲထြက္လာခဲ့ရင္း မဂဓတိုင္းအတြင္းရွိ ေနရၪၨရာျမစ္ကမ္း နံေဘးက ဥ႐ုေ၀လေတာကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေနရၪၨရာနဲ႔ ဥ႐ုေ၀လာေတာအုပ္က အလြန္သာယာလွၿပီး ဆြမ္းခံ႐ြာနဲ႔လည္း မေ၀းတာေၾကာင့္ ဒီေတာအုပ္ထဲမွာ တရားအားထုတ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။

ေနရၪၨရာဆိုတာက “ေနာက္က်ိျခင္းကင္း၍ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေသာ ေရ” (ေနလံ = အျပစ္ကင္းေသာ + ဇလ = ေရ) ဒါမွမဟုတ္ “ျပာလဲ့ေသာ ေရ” (နီလ = အျပာ + ဇလ = ေရ) စီးဆင္းေနတဲ့ ျမစ္လို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ၾကပါတယ္။ ယခုေခတ္မွာေတာ့ နီလာဂ်န္ (Nilajan)၊ လိလာဂ်န္ (Lilajan) စသျဖင့္ ေခၚၾကပါတယ္။ ေတာင္ကေန ေျမာက္ကို စီးဆင္းေနတာျဖစ္ၿပီး ဂယာၿမိဳ႕မေရာက္ခင္ေလာက္မွာ မုိဟနာျမစ္ (Mohana)နဲ႔ ေပါင္းၿပီး ဖလ္ဂုျမစ္ (Phalgu) ဆိုတဲ့ အမည္နဲ႔ ေျမာက္ကို ဆက္စီးသြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေနရၪၨရာက ေရမရွိသေလာက္ ခန္းေျခာက္ေနတဲ့ ျမစ္ေကာႀကီး တစ္ခုအျဖစ္ေတြ႕ရပါတယ္။ ျမစ္ၾကမ္းခင္း သဲေသာင္ျပင္ႀကီးက မိုင္၀က္ေလာက္ က်ယ္ပါတယ္။ သဲေတြကို ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္သံုးဖို႔ လာေရာက္တူးေဖာ္ေနၾကတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။

ေနရၪၨရာျမစ္ တဖက္တခ်က္မွာရွိတဲ့ ေတာအုပ္ကို ဥ႐ုေ၀လာေတာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒုကၠရစရိယာ က်င့္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ေနရာသာမက ဘုရားအျဖစ္ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဂယာေနရာေတြက ဥ႐ုေ၀လာေတာအတြင္းမွာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဥ႐ုေ၀လာဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္က မ်ားျပားက်ယ္ေျပာတဲ့ သဲျပင္ (သဲပံု) (ဥ႐ု = သဲ + ေ၀လာ - က်ယ္ေျပာ) လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ေရွးက ဒီေနရာမွာ တရားက်င့္ၾကတဲ့ ရေသ့ေတြက မိမိတို႔ရဲ႕ စိတ္သႏၲာန္မွာ မေကာင္းတဲ့ အေတြးအႀကံေတြေပၚတုိင္း ကိုယ့္ကုိယ္ကို ဒဏ္ခတ္တဲ့အေနနဲ႔ သဲေတြကို ခပ္ယူၿပီး တေနရာမွာ စုပံုခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလိုစုပံုထားတဲ့ သဲပံုႀကီးေတြရွိတဲ့ အတြက္ ဥ႐ုေ၀လာလို႔ ေခၚေၾကာင္း ဥဒါန္းအ႒ကထာက ဆိုပါတယ္။
ဂယာသီသေတာင္

ဂယာၿမိဳ႕အနီးကိုေရာက္ေတာ့ လမ္းရဲ႕ ဘယ္ဖက္အျခမ္းမွာ ဆင္ဦးကင္းသ႑ာန္ရွိတဲ့ ဂယာသီသေတာင္ကို ကားေပၚကေန လွမ္းျမင္ရပါတယ္။ ဂယာသီသကလည္း ဗုဒၶသာသနာ့သမိုင္းမွာ အေရးပါတဲ့ေနရာ တေနရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဥ႐ုေ၀လာကႆပ၊ နဒီကႆပ၊ ဂယာကႆပဆိုတဲ့ ရေသ့ညီေနာင္ ၃-ဦး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရေသ့ေပါင္းတစ္ေထာင္ကို ဂယာသီသေတာင္ထိပ္က ေက်ာက္ဖ်ာႀကီးေပၚမွာ အာဒိတၱပရိယာသုတ္ေဒသနာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ဖူးပါတယ္။ မ်က္စိ၊ အဆင္း၊ ျမင္စိတ္စတဲ့ တရားေတြေပၚကို စြဲၿပီး ရာဂ ေဒါသ ေမာဟစတဲ့ မီးေတြ အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္ေနတယ္လို႔ တင္စားၿပီး ေဟာထားခဲ့တဲ့တရားပါ။ တရားအဆံုးမွာ မီးကို အလုပ္အေႂကြးျပဳေနၾကတဲ့ ရေသ့တစ္ေထာင္ဟာ ကိေလသာ ကုန္ခမ္းၿပီး ရဟႏၲာျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဂယာသီသရဲ႕ အျခားထင္ရွားတဲ့ ျဖစ္ရပ္တခုကေတာ့ သံဃာကို သင္းခြဲၿပီး ထြက္လာတဲ့ အရွင္ေဒ၀ဒတ္က ဒီဂယာသီသေတာင္မွာ တစင္ေထာင္ၿပီး ေနခဲ့့ဖူးတာပါ။ ဂယာသီသေတာင္ကို ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြက ျဗဟၼေယာနိေတာင္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေတာင္ထိပ္မွာ အေသာကမင္းတည္ခဲ့တဲ့ ေစတီနဲ႔ ဟိႏၵူဘုရားေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းရွိပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘုရားဖူးအဖြဲ႕ရဲ႕ ပို႔တဲ့အစီအစဥ္မွာ မပါတဲ့အတြက္ မေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။


ဂယာသီသေတာင္ထိပ္ (from Wikipedia)
ဂယာၿမိဳ႕ အစပ္နားကို ေရာက္ေတာ့ ဂယာကို သြားတဲ့လမ္းကေန ခြဲထြက္ၿပီး ဖလ္ဂုျမစ္ကူးတံတားကို ေက်ာ္ရပါတယ္။ ေတာင္ကုန္းဆီကိုသြားတဲ့ လမ္းက အေတာ္ေလး ၾကမ္း ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကေန ဒီလမ္းကို ေဖာက္ေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းေပမယ့္ ျပည္နယ္ အစိုးရက လက္မခံဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ထန္းေတာေတြ၊ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရး စခန္းေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ဖလ္ဂူျမစ္ကူးတံတား

ဒုကၠရစရိယာက်င့္တဲ့ ေတာင္ကို ပရေဗာဓိေတာင္ (Pragbodhi) လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ပရေဗာဓိဆိုတဲ့ အမည္ကေတာ့ “ေဗာဓိဉာဏ္ မရေသးမီ” တရားဓမၼ က်င့္ခဲ့တဲ့ေနရာလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ တိဘက္ေတြက ဒုဂၤရေတာင္ (Dungra) လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေတာင္ခါးပန္းမွာရွိတဲ့ ဒုကၠရစရိယာက်င့္ခဲ့တဲ့ ဂူကို ေရာက္ေအာင္ မိနစ္-၂၀ ေလာက္ ေျခလွ်င္ တက္ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႕လည္း အထမ္းငွားတက္ၾကသသလို အငွားဆိုင္ကယ္ေနာက္က ထိုင္လိုက္ၿပီး တက္လို႔လည္း ရပါတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ သူေတာင္းစားေတြ အလြန္ ေပါပါတယ္။ ဒီေနရာက လူျပတ္ေတာ့ အခ်ိဳ႕ဆိုရင္ အလုအယက္ ခံရတတ္တယ္လို႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ တုတ္တေခ်ာင္းကိုင္ၿပီး ေစာင့္ေနတဲ့ ရဲတေယာက္ ရွိပါတယ္။

ဒုကၠရစရိယာက်င့္ရာ ပရေဗာဓိေတာင္

ဒုကၠရစရိယာ က်င့္ေတာ္မူတဲ့ ဒုေဂၤဆြရိ (Dungeswari) ဂူ ေနရာကို တိဘက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြက ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ထားပါတယ္။ ဂူအတြင္းမွာ နံရိုးေတြ အျပိုင္းၿပိဳင္းထေနတဲ့ ဒုကၠရစရိယာ က်င့္ေတာ္မူဟန္ ရုပ္ပြားဆင္တုေတာ္ တဆူ ရွိပါတယ္။ ဂူက က်ဥ္းၿပီး ေအာက္စီဂ်င္နည္းတဲ့ အတြက္ အထဲမွာ ဆီမီး မပူေဇာ္ရဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ အေတာ္ေလးေမွာင္ေနတဲ့ အတြက္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ကိုေတာင္ ကင္မရာ မီးေရာင္ထိုးမွ ျမင္ရပါတယ္။ ဒီ႐ုပ္ပြားေတာ္ကေန အေလာင္းေတာ္ဟာ လူသာမာန္တို႔ ျပဳက်င့္ရန္ ခဲယဥ္းတဲ့ ဒုကၠရစရိယာ (ဒု = ခက္ယဥ္း + ကရ - ျပဳလုပ္ + စရိယာ = အက်င့္) ကို ဤေနရာတြင္ ၆-ႏွစ္ၾကာ က်င့္ေတာ္မူခဲ့တယ္လို႔ အေလာင္းေတာ္ရဲ႕ ဇြဲ၀ီရိယကို မွန္းဆအာ႐ံုျပဳႏိုင္ပါတယ္။





သုဇာတာကုန္းသို႔ သြားရာ လမ္းခြဲ

သုဇာတာကုန္းသို႔ သြားသည့္ ေနရၪၨရာျမစ္ကူးတံတား
ဒုကၠရစရိယာေတာင္က ဆင္းလာတဲ့အခါ ဗုဒၶဂယာဖက္ကို ျပန္လွည့္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းရွိတဲ့ ေနရာနားက တံတားကေန ေနရၪၨရာျမစ္ကို ေက်ာ္လိုက္တဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္က ေသနာနိဂံုးလို႔ အမည္ရခဲ့တဲ့ ဘာကေရာ႐ြာ (Bakraur) ကို ေရာက္ပါတယ္။ ေရွးပေ၀ဏီကတည္းက စစ္တပ္ စခန္းခ်ထားရာ ၿမိဳ႕ျဖစ္လို႔ ေသနာနိဂံုးလို႔ ေခၚပါတယ္။ သကၠဘာသာနဲ႔ေရးတဲ့ ဗုဒၶ၀င္စာအုပ္ေတြမွာေတာ့ ေသနာပတိနိဂံုး လို႔ေရးပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း သုဇတာ သတို႔သမီးရဲ႕ ဖခင္ အမည္ “ေသနာနီ” ကို အစြဲျပဳၿပီး ေခၚတဲ့အမည္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ႐ြာကို ျဖတ္ၿပီး အေရွ႕ဖက္ဆီကို ေမာင္းသြားတဲ့အခါ “သုဇာတာ ဃနာႏို႔ဆြမ္း ကပ္လွဴေနဟန္ ႐ုပ္ပြားေတာ္” လို႔ ျမန္မာစာနဲ႔ ကမၸည္းထိုးထားတဲ့ သုဇာတာေက်ာင္း (Sujata Temple) ကုိ ေရာက္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ ဃနာႏို႕ဆြမ္း ကပ္လွဴတဲ့ေနရာက ဒီေက်ာင္းရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္က ကုန္းမို႔မို႔ေလးေပၚမွာ ရွိတယ္လို႔ လွမ္းျပပါတယ္။ ႏို႔ဆြမ္း ဘုဥ္းေပးၿပီးတဲ့ေနာက္ အဓိ႒ာန္ျပဳၿပီး ေနရၪၨရာျမစ္ထဲ ေရႊခြက္ေမွ်ာတဲ့ ေနရာ အထိမ္းအမွတ္တည္ထားတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ပံုကို ခပ္၀ါး၀ါး လွမ္းျမင္ေနရပါတယ္။ အဲဒီေနရာက ေနရၪၨရာျမစ္ထက္ မိုဟနာျမစ္နဲ႔ ပိုနီးေနသလားလို႔ ေအာက္ေမ့မိပါတယ္။

သုဇာတာေက်ာင္း

ေ႐ႊခြက္ေမွ်ာရာ အထိမ္းအမွတ္ေနရာ

အဲဒီေနာက္ ႐ြာဖက္ျပန္လာၿပီး ေနရၪၨရာျမစ္ေဘး တစ္ေနရာက ေသာတၳိယျမက္ရိတ္သမားက အေလာင္းေတာ္ကို ျမက္ထံုးလွဴဒါန္းေနတဲ့ ပံုထုလုပ္ထားတဲ့ ေနရာကို ေရာက္ပါတယ္။ Buddha Kusa Grass Temple လို႔ အမည္ေရးထိုး ထားပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းေနရာကေန ေနရၪၨရာျမစ္ကို ေက်ာ္ၿပီး ဗုဒၶဂယာက မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ကို လွမ္းျမင္ေနရပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဟန္းေတာ္ ႐ႊန္က်န္ရဲ႕ မွတ္တမ္းအရဆိုရင္ေတာ့ မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ ၀င္းအတြင္းက အေသာကေက်ာက္စာတိုင္ နံေဘးက ေစတီဟာ ေသာတၳိယျမက္ရိတ္သမားထံက ျမက္ရွစ္ထံုး အလွဴခံခဲ့တဲ့ ေနရာျဖစ္မွာပါ။


အဲဒီေနာက္ ႐ြာရဲ႕ ေျမာက္ဖက္ထိပ္က သုဇာတာကုန္း (Sujata Garh) ကို သြားၾကပါတယ္။ အုတ္ပံုေလာက္သာက်န္တဲ့ ေစတီေဟာင္းတစ္ဆူပါ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေရွးေဟာင္းသုေတသနရဲ႕ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈအရ ခရစ္ႏွစ္မတိုင္မီ ႏွစ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ေလာက္က တည္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ျပဳျပင္ခဲ့တာက ပါလေခတ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၈-ရာစု ၉-ရာစု) ေလာက္က ျဖစ္ပါတယ္။ ပါလေခတ္က ေရးထိုးထားတဲ့ “Devpala Rajasya Sujatah Griha” ကမၸည္းစာအရ သုဇာတာရဲ႕ အိမ္ေနရာမွာ တည္ထားတဲ့ ေစတီလို႔ ယူဆၾကရပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဟန္းေတာ္ ႐ႊန္က်န္ရဲ႕ မွတ္တမ္းမွာေတာ့ ဘုရားအေလာင္း ဂႏၶဟတၳိ ဆင္မ်ိဳးျဖစ္ခဲ့စဥ္က အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု အထိမ္းအမွတ္နဲ႔ တည္ထားတဲ့ ေစတီလို႔ ဆိုပါတယ္။

သုဇာတာကုန္း ေစတီ

ေသနာနိဂံုးတေနရာ

No comments:

Post a Comment